Банк карталары боюнча алдамчылыктын күчөшү менен популярдуу шылуундар жана алардан кантип коргонуу керек экенин билүү өзгөчө маанилүү. Алдамчылар сиздин акчага жетүү үчүн ар кандай ыкмаларды колдонушат. Төмөндө эң кеңири таралгандары жана аларды болтурбоо боюнча сунуштар келтирилген.
- ТЕЛЕФОН АЛДАМЧЫЛАР. Алдамчылар өзүн банктардын, укук коргоо органдарынын же башка расмий структуралардын кызматкерлери катары көрсөтүшү мүмкүн. Алар картаны бөгөттөө же шектүү транзакциялар жөнүндө кабарлашат жана SMSтен картанын реквизиттерин же коддорун берүүнү суранышат.
Кеңештер: кысымга жана коркутууга алдырбаңыз. Эч качан картаңыздын номерин, PIN кодуңузду, CVV/CVC кодуңузду же SMS кодуңузду телефон аркылуу бербеңиз. Сүйлөшүүнү аяктап, расмий номерлер аркылуу маалыматты өзүңүз текшериңиз.
- СОЦИАЛДЫК ИНЖЕНЕРИЯ. Алдамчылар тааныштары, кат жазышуулары же социалдык тармактар аркылуу ишенимге кирип, ар кандай шылтоолор менен которууларды, коддорду же башка маалыматтарды сурап иш жүргүзө алышат.
Кеңештер: Интернеттеги бейтааныш адамдарга, алар “тааныш” же “авторитеттүү” көрүнсө да, ишенбеңиз. “Досунан” деген билдирүү келсе да, бейтааныш адамдардын талабы боюнча акча которбоңуз. Үн аркылуу же жекеме-жеке жардам сурап ырастаңыз.
- ФЕЙК САЙТТАР (ФИШИНГ). Шылуундар маалыматыңызды алуу үчүн расмий сайттарга окшош веб-сайттарды түзүшөт. Көбүнчө мындай сайттарга шилтемелер электрондук почта же мессенджер аркылуу келет.
Кеңештер: Шектүү электрондук каттардан же билдирүүлөрдөн келген шилтемелерди баспаңыз. Вебсайттын дарегин эки жолу текшериңиз. Күмөн санасаңыз, веб-сайттын дарегин кол менен киргизиңиз же сакталган кыстармаларды колдонуңуз.
- ЗЫЯНДУУ ПРОГРАММАЛАР. Кээ бир мобилдик колдонмолор купуя маалыматтарды чогултат же кесепеттүү программаларды орнотушат.
Кеңештер: Тиркемелерди расмий дүкөндөрдөн гана жүктөп алыңыз (Google Play, App Store). Рейтингдерди жана сын-пикирлерди текшерүү. Антивирустук программаны колдонуңуз жана түзмөктөрүңүздөгү тиркемелерди дайыма жаңыртыңыз.
ЖАЛПЫ СУНУШТАР
- Эч качан PIN кодду, CVV/CVC кодду жана SMSтен коддорду өткөрбөңүз.
- SMS эскертмелерин иштетиңиз же банктык колдонмоңуз аркылуу транзакцияларды көзөмөлдөңүз.
- Картаңыздын көчүрмөлөрүн дайыма текшериңиз.
- Онлайн сатып алууларга жана которууларга чектөөлөрдү коюңуз.
- Эгер картаңызды жоготуп алсаңыз, аны дароо тиркеме аркылуу же банкка чалып блоктоңуз.
Дайыма тынч болуңуз, маалыматты текшериңиз жана убакытты талап кылыңыз – шылуундар көбүнчө эмоциялар менен ойношот. “БАПБ” ЖАК бул маалыматты жакындарыңыз менен бөлүшүүнү сунуштайт – биргелешип шылуундарды токтото алабыз.
Сиздин сергектигиңиз финансылык алдамчылыкка каршы эң мыкты коргонуу!